Η αποπληρωμή των δανείων προς το ΔΝΤ αποδυναμώνει τη θέση του Ταμείου που επέμενε για εφαρμογή του μέτρου
Πριν ένα χρόνο η περικοπή των συντάξεων και η μείωση του αφορολόγητου συνιστούσαν μια δαμόκλειο σπάθη πάνω από την εκλογική προοπτική του ΣΥΡΙΖΑ. Υπενθυμίζεται ότι τον Μάιο του 2017 η κυβέρνηση είχε ψηφίσει την περικοπή των συντάξεων κατά 1,8 δισ. (1% του ΑΕΠ), καθώς και τη μείωση του αφορολόγητου κατά 1,8 δισ., προκειμένου να κλείσει η δεύτερη Αξιολόγηση του τρίτου Μνημονίου. Τα δύο επώδυνα μέτρα επιβλήθηκαν κατ’ απαίτηση του ΔΝΤ. Στη συνέχεια, το μεν Ταμείο δεν έβαλε άλλα χρήματα στο ελληνικό πρόγραμμα, η δε κυβέρνηση πέτυχε να υπερκαλύψει τον μνημονιακό στόχο του 3,5% για το πλεόνασμα. Το αποτέλεσμα ήταν να αποδεχτούν οι Ευρωπαίοι δανειστές το ελληνικό αίτημα για την ακύρωση της περικοπής των συντάξεων. Ακύρωση που κράτησε ζωντανό τον ΣΥΡΙΖΑ στο προεκλογικό παιχνίδι.
Η μείωση του αφορολόγητου
Η ψηφισμένη ρύθμιση θα μειώσει την 1/1/2020 το αφορολόγητο όριο από τα 8.636 ευρώ στα 5.685. Πρόκειται για μια περικοπή που πλήττει κατεξοχήν τους φτωχότερους. Γι’ αυτό η κυβέρνηση είχε θέσει εξαρχής κεντρικό στόχο την ακύρωσή της. Στο πλαίσιο αυτό, η εξαγορά του «ακριβού» χρέους του ΔΝΤ που θα φτάσει περίπου τα 4 δισ., αποδυναμώνει περαιτέρω τη θέση του Ταμείου στο ελληνικό πρόγραμμα και κατ’ αντιστοιχία ενισχύει το ελληνικό αίτημα. Επιπλέον, με τον ρυθμό που τρέχει η εκτέλεση του προϋπολογισμού, θεωρείται δεδομένο ότι θα επιτευχθεί και το 2019 ο στόχος του 3,5% για το πλεόνασμα. Παρά το ότι μέχρι τώρα ήταν πολύ προσεκτικοί στις δημόσιες δηλώσεις τους, οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι είναι βέβαιοι ότι το αφορολόγητο δεν θα μειωθεί.
Η διαβεβαίωση Τσίπρα
Στη συνέντευξή του στον Νίκο Χατζηνικολάου για τον ANT1, ο Αλέξης Τσίπρας εμφανίστηκε για πρώτη φορά κατηγορηματικός ότι το αφορολόγητο δεν θα μειωθεί. Ο πρωθυπουργός είπε σχετικά: «Όπως οι συντάξεις δεν μειώθηκαν την 1/1/19 και ήμουν αυτός πρώτος ο οποίος και σε εσάς το είχα πει και το αμφισβητήσατε έτσι τώρα σας λέω με απόλυτη επίγνωση ότι όσο η χώρα κινείται σε αυτή τη σταθερή τροχιά την οποία εμείς με σχέδιο την βάλαμε δεν πρόκειται να προχωρήσουμε σε πολιτικές οι οποίες θα δημιουργούν δημοσιονομική αυστηρότητα. […] Όσο λοιπόν είναι ο ΣΥΡΙΖΑ μείωση του αφορολογήτου δεν θα υπάρξει. Αντιθέτως, θα υπάρξει ένας σχεδιασμός για θετικά μέτρα ελάφρυνσης κυρίως σε εκείνες τις κατηγορίες οι οποίες έχουν πληρώσει μεγάλο τίμημα θυσιών για να βγούμε σήμερα από την κρίση».
Ο πρωθυπουργός με τη φράση «όσο λοιπόν είναι ο ΣΥΡΙΖΑ», άφησε τη σαφή αιχμή ότι η ΝΔ θα εφαρμόσει την περικοπή.
Η αντίδραση της ΝΔ
Σε απάντηση της δήλωσης πρωθυπουργού, η εκπρόσωπος Τύπου της ΝΔ Σοφία Ζαχαράκη υπενθύμισε ότι ΝΔ είχε καταψηφίσει τη μείωση του αφορολόγητου. «Ο ΣΥΡΙΖΑ το προκάλεσε με την πολιτική του. ο ΣΥΡΙΖΑ το ψήφισε», είπε χαρακτηριστικά η κ. Ζαχαράκη. Προσέθεσε δε ότι η ΝΔ ως κυβέρνηση θα καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια και θα διαπραγματευτεί με τους εταίρους για να μη μειωθεί το αφορολόγητο.
Η δήλωση Ζαχαράκη είναι σαφώς πιο χαμηλών τόνων από αυτήν του κ. Τσίπρα. Δηλαδή τη στιγμή που ο ΣΥΡΙΖΑ είναι κατηγορηματικός, η ΝΔ εμφανίζεται αβέβαιη ως προς την ακύρωση της μείωσης του αφορολόγητου. Δεν είναι σαφές αν πρόκειται για αστοχία της εκπροσώπου ή αν όντως η Πειραιώς δεν ήταν προετοιμασμένη για το ζήτημα που προέκυψε. Σε κάθε περίπτωση, το Μαξίμου άρπαξε την ευκαιρία κι εξαπέλυσε επίθεση στη ΝΔ. «Η ΝΔ προσπαθεί με τα μισόλογα της κας Ζαχαράκη να κρύψει ότι ο κ. Μητσοτάκης είχε δεσμευθεί στη ΔΕΘ για περικοπή του αφορολογήτου και των συντάξεων, περικοπές τις οποίες είχε ενσωματώσει στο πρόγραμμά της», είπε αξιωματούχος του Μάξιμου.
Στην ομιλία του στη ΔΕΘ ο αρχηγός της ΝΔ είχε φανεί να θεωρεί δεδομένη την περικοπή καθώς και να συνυπολογίζει το 1,8 δίσ. στο δημοσιονομικό πρόγραμμά του. Συγκεκριμένα, ο κ. Μητσοτάκης είχε πει τα εξής: «Η μείωση της φορολογίας θα πάρει πολλές μορφές. Ο μισθωτός των 650 ευρώ και ο συνταξιούχος που σήμερα παίρνει κάτω από 900 ευρώ -απειλούνται να χάσουν ένα με τρία μηνιάτικα με τη μείωση του αφορολόγητου και των συντάξεων που ψήφισε ο κ. Τσίπρας- θα δουν άμεσα το εισόδημά τους να βελτιώνεται με τη μείωση του εισαγωγικού φορολογικού συντελεστή στο 9% για εισοδήματα μέχρι 10.000 ευρώ, από 22% που ισχύει σήμερα.»
Η άποψη του ΔΝΤ
Πρέπει να σημειωθεί πάντως ότι το ΔΝΤ δεν υποστηρίζει τη μείωση του αφορολόγητου ως μέσο για να επιτευχθεί ο στόχος του 3,5%, αλλά ως αναγκαία διαρθρωτική μεταρρύθμιση. Αυτήν την πάγια θέση επανέλαβε πριν λίγες μέρες στην Ουάσιγκτον ο διευθυντής του Ευρωπαϊκού Τομέα του ΔΝΤ Πολ Τόμσεν. «Η μείωση του αφορολόγητου είναι σημαντική όχι για να επιτύχει η Ελλάδα τους φιλόδοξους δημοσιονομικούς της στόχους, αλλά για να εκσυγχρονιστεί η ελληνική οικονομία», είπε οκ. Τόμσεν. Πρόσθεσε δε ότι είναι πεπεισμένος πως η Ελλάδα θα πετύχει τους στόχους που έχουν τεθεί για τα πρωτογενή πλεονάσματα. Τόνισε όμως την ανάγκη αλλαγής του μίγματος της δημοσιονομικής πολιτικής, ώστε να καταστεί ποιο φιλική προς την ανάπτυξη. Κατά τον κ. Τόμσεν, «η μείωση του αφορολόγητου θα βοηθούσε στο να αποκατασταθεί η δημόσια δαπάνη, που τα χρόνια της κρίσης μειώθηκε δραματικά».
Την άποψη του ΔΝΤ περί υπερβολικής μείωσης των κρατικών δαπανών δεν συμμερίζεται η ΝΔ που υποστηρίζει ότι χρειάζεται περαιτέρω περιορισμός τους. «Η Νέα Δημοκρατία θέλει να εφαρμόσει ένα άλλο μείγμα πολιτικής με λιγότερους φόρους λιγότερες δαπάνες και άνοιγμα στην μικρομεσαία επιχειρηματικότητα», είπε ο Κωστής Χατζηδάκης στη συνέντευξή του στο Newpost και τον Γιώργο Π. Τερζή.
Πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι το κυβερνητικό στρατόπεδο θα συνεχίσει τις επιθέσεις του στη ΝΔ, θεωρώντας πλέον το αφορολόγητο προεκλογικό του όπλο.