Εφ’ όλης της ύλης και σε βάθος ήταν η συζήτηση ανάμεσα στον Αλέξη Τσίπρα και τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Οι δύο άνδρες συμφώνησαν ότι διαφωνούν ενώ κατέβαλλαν προσπάθειας αλληλοκατανόησης σε μια σειρά ζητημάτων όπως η αποφυλάκιση των «8».
Η συνάντηση ανάμεσα στον έλληνα πρωθυπουργό και τον τούρκο πρόεδρο στο «Λευκό Παλάτι« της Άγκυρας διήρκεσε σχεδόν δύο ώρες, με τους δύο ηγέτες, όπως φάνηκε και κατά τη διάρκεια των κοινών δηλώσεων, να προτάσσουν τα θέματα που έχουν τοποθετήσει στην κορυφή της ατζέντας των χωρών τους.
Ωστόσο το θέμα που κυριάρχησε και τις ερωτήσεις των δημοσιογράφων και φαίνεται πως αποτελεί βασικό αγκάθι στις σχέσεις των δύο χωρών, είναι η επιστροφή των οκτώ τούρκων αξιωματικών από την Ελλάδα στην Τουρκία.
Ο Ταγίπ Ερντογάν επανέλαβε στον έλληνα πρωθυπουργό το πάγιο αίτημα της Τουρκίας για επιστροφή των οκτώ αξιωματικών, ζητώντας «να μην γίνει η Ελλάδα ασφαλής χώρα στην οποία καταφεύγουν φυγάδες τρομοκρατικών οργανώσεων» και με τον Αλέξη να απαντά, εμμένοντας στην επίσης πάγια θέση, ότι «η Ελληνική Δικαιοσύνη έχει πάρει αποφάσεις και η Ελλάδα οφείλει να κάνει σεβαστές τις αποφάσεις αυτές».
Από την πλευρά του Αλέξης Τσίπρας έκανε ιδιαίτερη αναφορά στις προσπάθειες αποκλιμάκωσης της έντασης στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Ο πρόεδρος της Τουρκίας αναφέρθηκε στο Κυπριακό ζητώντας να οριστεί ένας κοινός οδικός χάρτης που θα αποσαφηνίζει «το τι θα συζητηθεί και με ποιόν τρόπο» ενώ ο Αλέξης Τσίπρας έκανε λόγο για «δίκαιη & βιώσιμη λύση στο πλαίσιο των αποφάσεων του ΟΗΕ».
Ο Ταγίπ Ερνογάν κράτησε για το τέλος το τελεσίγραφο του αναφορικά με την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης: «Κάθε φορά που οι Έλληνες πρωθυπουργοί μου θέτουν το ζήτημα της θεολογικής σχολής της Χάλκης τους απαντώ ελάτε να επιλύσουμε το θέμα των μουφτήδων στη Δυτική Θράκη» είπε χαρακτηριστικά.
«Σε κάθε επίπεδο θα συμφωνήσουμε να έχουμε έναν ανοικτό διάλογο, και ειδικά στις θρησκευτικές μειονότητες θα κάνουμε ένα άνοιγμα, θα τις αξιολογήσουμε και από κοινού θα βρούμε κοινές λύσεις» πρόσθεσε.
Ερντογάν: Δεν θα πρέπει αυτοί που είναι φυγάδες να βρίσκουν θέσεις στην Ελλάδα
«Σήμερα με τον πρωθυπουργό της Ελλάδας συζητήσαμε και τα θέματα της τρομοκρατίας. Η Τουρκία και η Ελλάδα γνωρίζουν και έχουν δει από κοντά το αιματηρό πρόσωπο της τρομοκρατίας. Εμείς θα πρέπει ως σύμμαχοι να είμαστε ενάντια στην τρομοκρατία. Θα πρέπει από κοινού να κάνουμε έναν οδικό χάρτη και να έχουμε μια αντιμετώπιση, όπως το PKK, και το κίνημα FETO, το οποίο θεωρούμε ότι είναι τρομοκρατικό» ισχυρίστηκε ο Τούρκος Πρόεδρος κατά τη διάρκεια των κοινών δηλώσεων με τον Αλέξη Τσίπρα..
Επίσης, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανέφερε, σύμφωνα με τη διερμηνεία των δηλώσεων, πως «δεν θα πρέπει αυτοί που είναι φυγάδες από αυτά τα κινήματα να βρίσκουν θέσεις στην Ελλάδα και προσέθεσε:
«Εμείς αυτή την προσμονή επιθυμούμε και θέλω να τραβήξω την προσοχή της γείτονος χώρας. Περιμένω αυτούς που την 15η Ιουνίου έχουν χάσει τη ζωή τους αντιμετωπίζοντας αυτό το πραξικόπημα, θα πρέπει να τους σεβαστούμε. Έχουμε την προσμονή να το σεβαστεί και η Ελλάδα αυτό και να φερθεί ανάλογα σε αυτούς τους φυγάδες, τους οποίους περιθάλπει».
Κληθείς από Τούρκο δημοσιογράφο να αξιολογήσει την επίσκεψη του Αλέξη Τσίπρα στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανέφερε: «Όπως γνωρίζετε από το 1971 η Θεολογική Σχολή της Χάλκης είναι κλειστή. Δεν είμαστε εμείς υπεύθυνοι γι’ αυτό, δεν ήμασταν εμείς οι διακυβερνητές της χώρας».
Σε αυτό το πλαίσιο, ο Τούρκος Πρόεδρος επισήμανε πως ο κ. Τσίπρας και οι προγενέστεροι πρωθυπουργοί έχουν φέρει το θέμα αυτό πολλές φορές στην ατζέντα και συμπλήρωσε: «Κάθε φορά που έρχεται αυτό, εγώ τους λέω ότι στη Δυτική Θράκη ελάτε να επιλύσουμε το θέμα των μουφτήδων, ελάτε και εμείς να λύσουμε αυτό το θέμα», σύμφωνα με τη διερμηνεία των δηλώσεων.
»Η Ιερά Σύνοδος του Πατριαρχείου κάποια στιγμή ήταν 7 άτομα. Εγώ είπα στον Οικουμενικού Πατριάρχη: δώστε μας μια λίστα οι οποίοι θα μπορέσουν να είναι στην Ιερά Σύνοδο, και εγώ θα τους δώσω υπηκοότητα, ιθαγένεια τουρκική, ούτως ώστε η Ιερά Σύνοδος να μπορεί να λειτουργεί. Μας έδωσε τα ονόματα και εμείς σε όλους δώσαμε την ιθαγένεια. Αυτή τη στιγμή η Ιερά Σύνοδος με τα 15 μέλη της λειτουργεί κανονικά. Έτσι τη φέραμε σε ένα σημείο όπου μπορεί να εξυπηρετήσει τις ανάγκες του Πατριαρχείου».
Καταληκτικά, απευθυνόμενος στον Αλέξη Τσίπρα για την αυριανή του επίσκεψη στη Θεολογική Σχολή, του ευχήθηκε το καλύτερο.
Στο ξεκίνημα της τοποθέτησης του ο τούρκος πρόεδρος εμφανίστηκε ευχαριστημένος που βλέπει όπως είπε «τον Έλληνα πρωθυπουργό και την αντιπροσωπεία του στη χώρα μας. Θέλω να καλωσορίσω στην Τουρκία τον πρωθυπουργό και την αντιπροσωπεία του» όπως δήλωσε.
Ο κ. Ερντογάν επισήμανε πως στα τέλη του 2017 είχε πραγματοποιήσει μια επιτυχημένη επίσκεψη στην Ελλάδα, σύμφωνα με τη διερμηνεία των δηλώσεών του στα ελληνικά.
Αναφερόμενος στην κατ’ ιδίαν μακρά συνάντηση που είχε με τον Έλληνα πρωθυπουργό και τις διευρυμένες συνομιλίες που ακολούθησαν μεταξύ των αντιπροσωπειών των δύο χωρών, ο κ. Ερντογάν είπε πως συζήτησαν τις σχέσεις των δύο χωρών μας, καθώς και διεθνή και περιφερειακά θέματα.
«Όλα τα θέματα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας μπορούν να επιλυθούν σε δίκαιη βάση», είπε ο Πρόεδρος της Τουρκίας. Επίσης, τόνισε την ανάγκη να μείνουν ανοικτοί οι δίαυλοι επικοινωνίας. «Ως Τουρκία επιθυμούμε να αναπτύξουμε τις διμερείς σχέσεις με την Ελλάδα σε κάθε πεδίο» διαμήνυσε.
«Στις διμερείς μας αυτές σχέσεις με την Ελλάδα κατά διαστήματα υπάρχουν κάποια πράγματα που δεν τα επιθυμούμε, αλλά είχαμε την ευκαιρία να τα ξεπεράσουμε» σημείωσε ο κ. Ερντογάν, σύμφωνα με τη διερμηνεία των δηλώσεών του στα ελληνικά. «Το σημείο που βρισκόμαστε στις εμπορικές και οικονομικές σχέσεις είναι κατά πολύ χαμηλότερο από τον στόχο μας», επισήμανε ο Τούρκος Πρόεδρος.
Για τη Θράκη είπε ότι «καταβάλαμε κάθε προσπάθεια να βελτιώσουμε την κατάσταση των πολιτών μας ελληνικής καταγωγής και περιμένουμε από την Ελλάδα να υιοθετήσει την ίδια προσέγγιση».
Για το Κυπριακό τόνισε πως θα πρέπει «να εκμεταλλευτούμε με καλό τρόπο τη διαδικασία, Να ορίσουμε ένα κοινό χάρτη και να αποσαφηνιστεί «το τι και πως θα συζητηθούν τα πράγματα» και πρόσθεσε: «Είναι μια σημαντική παράμετρος η ισοτιμία των Τούρκων στην Κύπρο».
Όσον αφορά το μεταναστευτικό, είπε πως η Τουρκία θεωρεί πως έχει «ένα υπερβολικό φόρτο». Αυτή τη στιγμή, προσέθεσε, η Τουρκία περιθάλπει 4 εκατ. πρόσφυγες και έχει ξοδέψει περίπου 35 εκατ. Δολάρια. «Η Τουρκία στο θέμα της επανεισδοχής και στο μεταναστευτικό όποιες υποσχέσεις έχει δώσει, τις έχει τηρήσει» όπως υποστήριξε. Σε αυτό το πλαίσιο, επισήμανε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πως η ΕΕ κατά τα μέγιστα δεν έχει τηρήσει τις υποσχέσεις της, όπως τις ευθύνες που απορρέουν από τη Συμφωνία της 18ης Μαρτίου.
«Επιθυμούμε η ΕΕ να τηρήσει τις υποσχέσεις της» είπε χαρακτηριστικά.
Τσίπρας: Η Ελληνική Δικαιοσύνη έχει πάρει αποφάσεις
“Νομίζω ότι το θέμα αυτό έχει εξαντληθεί στις συζητήσεις μας”, είπε ο Αλ. Τσίπρας, ερωτηθείς από τουρκικό ΜΜΕ αν η Αθήνα έχει σκοπό να επιστρέψει τους 8 αξιωματικούς.
Ο πρωθυπουργός επανέλαβε την κατηγορηματική αντίθεση της ελληνικής κυβέρνησης, της Ελλάδας και του ελληνικού λαού σε όλους όσοι επιχείρησαν να ανατρέψουν τη δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση στην Τουρκία. “Η Ελλάδα είναι μια χώρα η οποία στηρίζει τη δημοκρατία και δεν έχει καμία πρόθεση να προασπίσει ή να ευνοήσει πραξικοπηματίες ή πράξεις που αντίκεινται στην σταθερότητα και στη δημοκρατική εύρυθμη λειτουργία της γειτονικής χώρας”, είπε.
Σημείωσε ότι “είναι απολύτως σαφές ότι η Ελλάδα έχει το δικό της δικαιικό σύστημα, η ανεξαρτησία της ης είναι απολύτως σεβαστή και η διάκριση των εξουσιών είναι απράβατος όρος του ελληνικού συντάγματος”. Επανέλαβε ότι “υπήρξαν κάποιες αποφάσεις της ελληνικής δικαιοσύνης τις οποίες οφείλουμε να σεβαστούμε και σεβόμαστε”.
Ο κ. Τσίπρας τόνισε ότι αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι ότι συζήτησαν με τον Πρόεδρο Ερντογάν για το κατά πόσο θα μπορέσουν να είναι πιο αποτελεσματική η συνεργασία από εδώ και στο εξής στον τομέα της ασφάλειας, της αντιμετώπισης εγκληματικής δράσης δικτύων, διακινητών ή τρομοκρατών στα σύνορά μας.
“O διάλογος μας, όλα αυτά τα χρόνια, ήταν διάλογος ειλικρινής, σημαντικός όχι μόνο για το μέλλον των λαών μας, αλλά και για την ευρύτερη περιοχή μας”, είπε ο Αλέξης Τσίπρας κατά την αρχική του τοποθέτηση.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός ανέφερε ότι “οι δύο χώρες μας μπόρεσαν να συνεργαστούν στενά το 2015 και το 2016, μια κρίσιμη περίοδο, όπου ξέσπασε μια πρωτοφανής προσφυγική και μεταστευτική κρίση και για πρώτη φορά καταφέραμε να συνεργαστούμε όχι μόνο για θέματα λεγόμενης χαμηλής πολιτικής, αλλά για την αντιμετώπιση ενός μείζονος σημασίας διεθνούς θέματος – της προσφυγικής και μεταναστευτικής κρίσης”.
Πρόσθεσε ότι “μπορέσαμε σε αυτό το πλαίσιο να οικοδομήσουμε μια νέα στρατηγική ευρωτουρκική συνεργασία, να βάλουμε μπρος ταυτόχρονα και τη θετική ατζέντα των ελληνοτουρκικών σχέσεων, την οικονομική και ενεργειακή μας συνεργασία, να πραγματοποιήσουμε γύρους διερευνητικών συνομιλιών και να προωθήσουμε τον διάλογο μεταξύ των στρατιωτικών μας για τη μείωση της έντασης στο Αιγαίο”.
“Την ίδια στιγμή”, πρόσθεσε, “καταφέραμε να προωθήσουμε τις συνομιλίες για το Κυπριακό, που φτάσανε πολύ κοντά σε λύση, ανοίγοντας και δύσκολα θέματα, όπως το ζήτημα της ασφάλειας”.
«Συζητήσαμε για την ανάγκη να υπάρξει δίκαιη & βιώσιμη λύση στο Κυπριακό στο πλαίσιο των αποφάσεων του ΟΗΕ. Λύση προς όφελος του συνόλου του κυπριακού λαού, Ελληνοκυπρίων & Τουρκοκυπρίων, που θα καθιστά την επανενωμένη, ομοσπονδιακή Κύπρο μια κανονική χώρα της περιοχής. Τόνισα παράλληλα, τη σημασία που έχει ο σεβασμός του διεθνούς δικαίου στην Ανατολική Μεσόγειο. Και βεβαίως την ανάγκη, η ενέργεια να αποτελέσει γέφυρα συνεργασίας στην περιοχή» ανέφερε πρωθυπουργός.
“Συμφωνήσαμε ότι το καλοκαίρι πρέπει να δουλέψουμε ώστε να είναι πραγματικότητα η ακτοπλοική σύνδεση Σμύρνης-Θεσσαλονίκης”, είπε ο Αλ. Τσίπρας και πρόσθεσε ότι συμφωνήσαν να προχωρήσουν στη διοργάνωση νέου επιχειρηματικού φόρουμ που θα αναδείξει τις ευκαιρίες που ανοίγονται για συνεργασία, ιδίως τώρα που η Ελλάδα έχει εξέλθει από μια κρίση που την ταλαιπώρησε για πολλά χρόνια.
Σε ότι αφορά το μεταναστευτικό, «συνομιλήσαμε για τη συνεργασία στο πλαίσιο της Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας και τις δυνατότητες που υπάρχουν για μείωση των ροών, για την ανάγκη αύξησης των επιστροφών και την αντιμετώπιση των δικτύων των διακινητών», είπε ο πρωθυπουργός.
«Συζητήσαμε και για την προοπτική της αναθεώρησης της Τελωνειακής Ένωσης ΕΕ-Τουρκίας, προς όφελος, μεταξύ άλλων, όλων των χωρών της περιοχής. Τονίζω τη στήριξη στην ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, προς όφελος της, αλλά και προς όφελος της Ευρώπης, κάτι που μπορεί να συνεισφέρει στην επιστροφή στις σημαντικές δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις που πραγματοποιήθηκαν τα περασμένα χρόνια»
“Ανεβαίνοντας στο βήμα ο Πρόεδρος μου είπε ότι δεν έχουμε σήμερα να υπογράψουμε αποφάσεις, του είπα ότι όμως ίσως να έχουμε την επόμενη φορά που θα συναντηθούμε”, κατέληξε ο κ. Τσίπρας.